مروری سیستماتیک بر فارماکولوژی زعفران و مواد موثره آن

زعفران، کلاله های خشک شده گل گیاه زعفران است. زعفران اثرات فارماکولوژیک متعددی دارد و یک داروی قوی2 محسوب می شود. بنابراین پژوهش درباره اعمال بیولوژیک زعفران و مواد موثره آن می تواند کاربردهای بالینی و بهداشتی در انسان داشته باشد. به منظور ارزیابی فارماکولوژی پایه و بالینی زعفران و مواد موثره آن، مقالات انگلیسی در بانک های اطلاعاتی embase، scopus، medline، science direct و chemical abstracts و منابع انگلیسی و فارسی در بانک اطلاعاتی sid، کتاب های مقالات ارایه شده در کنگره های فیزیولوژی و فارماکولوژی ایران و کنگره های مربوط به زعفران در ایران با کلمات کلیدی crocus sativus و anti-tumor، anti-oxidant، anti-genotoxic، memory، neuroprotective، analgesic، anticonvulsant، opioid dependence، antidepressant، cardiovascular، lipids، respiratory، gastric ulcer، immune system، ocular، antimicrobial و toxicity و معادل فارسی آنها از سال 1975 تا نوامبر 2008 بازیابی شد. پژوهش ها نشان می دهند که زعفران و مواد موثره آن، اثرات ضدتومور، آنتی اکسیدان، آنتی ژنوتوکسیک، تقویت کننده حافظه و یادگیری، محافظ نورون ها، ضددرد و ضدالتهاب، ضدتشنج، کاهنده علایم محرومیت از اوپیوئید، ضدافسردگی، پایین آورنده فشار خون، کاهنده چربی خون و مقاومت به انسولین، افزایش دهنده اکسیژناسیون بافت ها، گشادکننده برونش، ضدسرفه، پیشگیری کننده از زخم معده، محرک دستگاه ایمنی، محافظ شبکیه چشم و ضدباکتری دارند. با توجه به نواقص موجود در پژوهش های انجام شده، پیشنهاد می شود که کارآزمایی های بالینی و پژوهش های بیشتر درباره فارماکوکینتیک و سم شناسی زعفران انجام شود.